تحلیل هیدرولوژیکی مخزن سد قشلاق و برداشت بهینه از آن برمبنای تحلیل خشکسالی‌های حوضۀ رودخانه

Authors

  • سینا شکیبا کارشناس ارشد زمین‌شناسی زیست‌محیطی، دانشگاه ارومیه
  • مطلب بایزیدی استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران
  • مهری کاکی کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشگاه تبریز
Abstract:

در بیشتر شهرهای ایران برای تأمین نیازهای شرب، کشاورزی و صنعتی از مخازن سدهای در حال بهره‏برداری استفاده می‏شود، اما به‌دلیل نبود قانون بهره‏برداری مناسب یا متوازن‌نبودن میزان تقاضا و حجم مخزن (از زمان ساخت تا کنون)، باید دستورات بهره‏برداری مناسب برحسب شرایط موجود تغییر یابد. بررسی عملکرد حجم ذخیرۀ مخزن سد قشلاق از نظر بیشترین برداشت بهینۀ مطمئن برای مصرف کشاورزی و با فرض تأمین 100 درصد آب شرب و تعیین میزان حجم ذخیره، هدف مطالعۀ حاضر است. برای این‌منظور از روش برنامه‏ریزی خطی در محیط متلب استفاده شد. دورۀ بحرانی 51 ماه به‌روش هربست به‌دست آمد و براساس آن مقدار بهینۀ‏ آب آزاد‌شده برای تأمین آب کشاورزی در دورۀ آماری (مهر 1366 تا شهریور 1391) 334/1 میلیون مترمکعب به‌دست آمد. با مقایسۀ پتانسیل مصرفی کشاورزی منطقه و میزان برداشت بهینۀ محاسبه‌شده مشخص شد که فقط 60 درصد از نیازها برآورده شده و این مقدار نیاز آبیاری ماه‏های تیر (2/2 میلیون مترمکعب)، مرداد (47/2 میلیون مترمکعب) و شهریور (29/2 میلیون مترمکعب) را تأمین نکرده است. ضریب همبستگی بین مقادیر حجم‏ ذخیرۀ ماهانۀ به‌دست‌آمده از بهینه‏سازی و حجم ذخیرۀ ماهانۀ واقعی در مخزن 84/0 به‌دست آمد. نتایج نشان داد بیشترین ذخیرۀ ماندگاری در حجم 162 میلیون مترمکعب (که برابر 4/3 حجم مخزن است) با احتمال (50 درصد) رخ می‏دهد. همچنین از برازش توزیع‏های آماری بر مقادیر سرریزها طی دورۀ آماری مشخص شد که بهترین توزیع با کمترین خطا، توزیع گامبل است. به‌طور کلی، نتایج بهینه‏سازی نشان داد به‌کارگیری برنامه‏ریزی خطی می‏تواند کاربران را در استفادۀ بهینه از منابع آبی برای مصارف کشاورزی و صنعتی کمک کند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مدل ‏های بهینه‏ سازی برداشت مطمئن از مخزن سد قشلاق برمبنای شرایط‌ عدم قطعیت هیدرولوژیکی

برای نیازهای شرب، کشاورزی و صنعت در بیشتر شهرهای ایران از مخازن سدهای در حال بهره‏برداری استفاده می‏شود که به‌دلیل فقدان قانون بهره‏برداری مناسب و یا ‌متوازن‌نبودن میزان تقاضا و حجم مخزن، استفادۀ مؤثر از آب ذخیره‌شده در مخازن صورت نمی‏گیرد. جریان‏های آب طبیعی از پدیده‏های تصادفی است و تصمیم‏گیری در رابطه با ذخیره و مصرف آن‏ها باید در فرایندهای چندمرحله‏ای و با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بر افزایش ...

full text

تعیین جریان رهاسازی بهینه از مخزن سد با درنظرگرفتن نیازهای کمّی و کیفی رودخانه

برای تامین جریان زیست محیطی رودخانه می‌توان بخشی از جریان‌های تخصیص یافته به دیگر اهداف بهره‌برداری از سدها مانند صنعت، برق آبی و کشاورزی را به جریان زیست‌محیطی اختصاص داد. اما برای ایجاد یک تعادل مناسب و رعایت عدالت در میان ذی نفعان اهداف زیست‌محیطی و دیگر اهداف موجود، لازم است تمامی این اهداف به منظور تعیین یک جریان رهاسازی مناسب، به‌طور هم‌زمان مورد بررسی قرار گیرند. بنابراین در این تحقیق، ب...

full text

تحلیل روند تبخیر از مخزن سد و پیش‌بینی آن به کمک سری‌های زمانی

تبخیر از عوامل مهم در هدر رفت آب ذخیره شده در پشت سدها می­باشد. از این رو پیش­بینی هرچه دقیق­تر آن به برنامه­ریزی در بهره­برداری صحیح از آب ذخیره شده در مخزن سدها کمک شایانی می­کند. در این مطالعه سعی شد با داده­های ثبت شده تبخیر از تشتک ابتدا به کمک آزمون من-کندال فصلی روند تبخیر تعیین گردد. سپس با روش سری زمانی تبخیر از مخازن پیش­بینی شود. به وسیله آزمون من-کندال فصلی، ایستگاه بهبهان فاقد روند...

full text

تحلیل نشت مخزن ذخیرة آب نیروگاه تلمبه ‏ذخیره‏ای سد آزاد و گزینش روش بهینه آب‏بندی

بررسی فرار آب از مخزن بالایی دست نیروگاه تلمبه‌­ذخیره­ای سد آزاد کردستان، یکی از عوامل مهم و اثر­گذار در آب­بندی مخزن است. در این تحقیق با توجه به مقدار نفوذپذیری دیواره‏ها و کف مخزن که از آزمایش­های لوژن به دست آمده، میزان نشت آب به چند روش محاسبه شده است. نتایج معادله تحلیلی ودرنیکف، روش عددی المان محدود (نرم‏افزار SEEP/W)، مقدار کل نشت آب از مخزن مورد نظر را در حالت جریان پایدار، به ترتیب بر...

full text

تحلیل تأثیرات برداشت شن و ماسه بر مورفولوژی رودخانه قرنقو (محدوده بعد از سد سهند تا روستای خراسانک)

چکیده به برداشت مستقیم مکانیکی منابع شن و از بستر رودخانه، معدن کاری رودخانه گفته می‏شود. برداشت منابع شن و ماسه از بستر رودخانه موجب بریدگی بستر رودخانه می‏شود و می‏تواند کیلومترها به پایین‏دست و بالادست رودخانه کشیده شود و این امر باعث تخریب یا تضعیف پلها و سایر سازه‏های رودخانه و مشکلات زیست محیطی می‏شود. هدف این تحقیق بررسی تأثیرات مخرببرداشت بیش از حد منابع شن و ماسه از بستر رودخانه قرنقو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 2

pages  243- 254

publication date 2016-06-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023